Những Làng Nghề Truyền Thống Nổi Tiếng Nhất Ở Việt Nam

Làng nghề truyền thống của Việt Nam hiện nay đang có xu hướng bị mai một, những giá trị truyền thống có nguy cơ bị mất đi. Chính vì vậy, mỗi chúng ta cần có trách nhiệm gìn giữ những giá trị do ông cha ta để lại. Ở Việt Nam thì có nhiều làng nghề trong đó nổi bật nhất là các làng nghề như gốm sứ, ranh, lụa,... Chúng ta cùng Way.com.vn tìm hiểu một số làng nghề nổi tiếng qua danh sách sau đây.

Những Làng Nghề Truyền Thống Nổi Tiếng Nhất Ở Việt Nam

Trong Hành trình tìm kiếm những điểm đến hấp dẫn của Việt Nam, sau những so sánh, đối chiếu, bình chọn của các đơn vị du lịch, du khách trong cả nước... Sau đây chúng tôi xin giới thiệu: Top những làng nghề truyền thống Việt Nam nổi tiếng với những sản phẩm độc đáo, tinh xảo.

LÀNG GỐM SỨ BÁT TRÀNG (HÀ NỘI)

Làng gốm có bề dày lịch sử hơn 500 năm, qua các thế hệ tiếp nối. Đến ngày nay làng gốm sứ Bát Tràng nổi tiếng cả trong và ngoài nước. Tại đây các dòng họ vẫn giữ được chất nghề do cha ông truyền lại, khiến các sản phẩm đều có nét đặc trưng và tinh xảo riêng. Sản phẩm gốm sứ cũng từ đó được biết đến xa gần, xuất khẩu đi nhiều nơi trên thế giới.

Với lịch sử lâu đời, cùng với sự đa dạng về các sản phẩm gốm sứ thì hiện nay làng gốm sứ Bát Trànghiện đang thu hút đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước tham quan, tìm hiểu cả về lịch sử cũng như quá trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng.

Đến với làng gốm Bát Tràng, các bạn có thể tham quan làng gốm, tham gia làm gốm do các nghệ nhân hướng dẫn và ăn các món ăn truyền thống. Nếu bạn yêu thích lịch sử văn hóa dân tộc thì đây là một điểm du lịch rất nên đến.

LÀNG TRANH DÂN GIAN ĐÔNG HỒ (BẮC NINH)

Tranh Đông Hồ là các tên không hề xa lạ đối với mỗi con người Việt Nam, làng tranh này có lịch sử lâu đời hiện nay nằm ở xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

Nét đặc trưng của tranh dân gian Đông Hồ nằm ở bố cục tranh, giấy in, màu sắc hài hòa và mang nét đặc trưng riêng. Người làng Hồ đã biết vận dụng, chắt lọc từ những chất liệu thiên nhiên để tạo nên những sắc màu truyền thống vừa tươi vừa có độ bền màu, như màu xanh chiếc ra từ gỉ đồng, màu chàm của cây chàm hay màu đỏ thắm từ cây vàng.

Tranh Đông Hồ được bày bán nhiều nhất vào dịp Tết Nguyên Đán. Những ngày cận Tết, khách thập phương tụ hội về chợ tranh để mua tranh rất nhộn nhịp. Đây cũng là một trong những điểm thu hút khách du lịch cả trong và ngoài nước của vùng đất Bắc Ninh.

LÀNG GỐM THỔ HÀ (BẮC GIANG)

Nghề gốm ở Thổ Hà phát triển rực rỡ từ thế kỉ 14. Đây là một trong ba trung tâm gốm sứ cổ xưa nhất của người Việt, bên cạnh Phù Lãng (Quế Võ, Bắc Ninh) và Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội). Thổ Hà mang những nét đặc sắc riêng hiếm có: độ sành cao, không thấm nước, tiếng kêu như chuông, màu men nâu đỏ mịn màng, ấm áp và gần gũi. Gốm có độ bền vĩnh cửu dù được chôn trong đất, ngâm trong nước. Làng chỉ làm đồ gốm gia dụng, những chum vại, tiểu sành, chĩnh chõ nổi tiếng một thời. Những mảnh gốm xưa còn sót lại trên các bức tường vẫn nguyên hình vẹn trạng, hồn gốm như còn đọng mãi.

LÀNG LỤA VẠN PHÚC (HÀ ĐÔNG – HÀ NỘI)

"Nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát

Bởi vì em mặc áo lụa Hà Đông"

Lụa Hà Đông hay còn gọi là lụa Vạn Phúc là làng nghề dệt lụa tơ tằm lâu đời có lịch sử ngàn năm. Lụa Vạn Phúc có những mẫu hoa văn lâu đời nhất Việt Nam.

Mặc dù chỉ cách trung tâm thành phố Hà Nội chừng 10km nhưng ngôi làng bên dòng sông Nhuệ này vẫn giữ được những nét đặc trưng của một làng nghề truyền thống như hình ảnh cây đa cổ thụ, giếng nước, sân đình, buổi chiều vẫn họp chợ dưới gốc đa trước đình. Bước chân tới cổng làng đã nghe thấy từng tiếng "lạch cạch” của những khung cửi phát ra từ những xưởng dệt.

Ngày xưa, lụa Vạn Phúc được sử dụng nhiều trong cung đình nhờ chất lượng tốt và hoa văn đẹp. Hiện nay, có đến 800 hộ gia đình làm nghề, trong những gia đình đó người ta vẫn giữ lại những khung dệt cổ và những khung cơ khí hiện đại, điều này cho thấy người dân vẫn giữ những nét truyền thống vừa đầu tư phát triển làng nghề trong xu thế hội nhập.

Mặt hàng dệt tơ lụa Vạn Phúc có nhiều loại: lụa, là, gấm, vóc, vân, the, lĩnh, bằng, quế, đoạn, sa, kỳ, cầu, đũi. Với thương hiệu nổi tiếng và nghề truyền thống lâu đời, một chuyến du lịch làng lụa Vạn Phúc hứa hẹn sẽ mang lại nhiều điều thú vị. Đến đây, du khách vừa có dịp mua sắm các sản phẩm lụa chính hiệu, vừa được dịp quan sát quy trình làm ra tấm lụa của các nghệ nhân tài hoa.

LÀNG NGHỀ LÀM MUỐI TUYẾT DIÊM

Tuyết Diêm có nghĩa là những hạt muối trắng tinh. Ở Phú Yên có 3 làng nghề sản xuất muối có truyền thống hơn 300 năm đó là Trung Trinh, Lệ Uyên, Tuyết Diêm.

Muối Tuyết Diêm còn được gọi là muối Cù Mông. Làng nghề làm muối Tuyết Diêm hình thành từ năm 1870, đến nay đồng muối Tuyết Diêm, xã Xuân Bình, Sông Cầu, Phú Yên đã 138 tuổi. Ngày nay, người dân ở đó vẫn giữ nghề làm muối dù vất vả, cực nhọc vì đó là cái nôi mà họ đã sinh ra và gắn bó.

Nghề muối cực hơn rất nhiều so với nghề nông. Mỗi năm, diêm dân chỉ trông chờ vài ba tháng nắng. Nắng càng gắt, muối càng thơm, tinh khiết, và... mồ hôi càng mặn chát trên những đôi vai gầy nhưng họ vẫn không từ bỏ cái nghề đã gắn bó với cha ông và đến nay họ vẫn gìn giữ và phát triển.

Làng nghề làm muối là nét độc đáo, đặc sắc trong văn hóa làng nghề Việt Nam. Cũng là du lịch miền biển, nhưng thay vì chuyến du lịch nghỉ dưỡng, đến thăm làng nghề Tuyết Diêm bạn sẽ được trải nghiệm, tìm hiểu về một làng biển chứa đựng lịch sử văn hóa và nét đặc trưng của làng nghề xứ biển.

LÀNG NGHỀ SƠN ĐỒNG

Làng nghề truyền thống Sơn Đồng tại Hà Nội đã có nghìn năm nay và gắn liền với sự truyền bá Phật giáo vào Việt Nam, làng nghề nổi tiếng với nghề điêu khắc đồ gỗ, bên cạnh nghề tạc, sơn tạo ra những bức tượng như Phật bà nghìn mắt nghìn tay, Phật Thích ca, Phật A di đà,... thì bên cạnh đó làng nghề còn nổi tiếng với các đồ thờ các loại. Đặc nghệ thuật sơn son thiếp vàng chỉ có tại làng nghề Sơn Đồng. Hiện nay, sản phẩm của làng nghề Sơn Đồng chiếm đến 50% thị phần các đồ thờ sơn son thiếp vàng, thếp bạc phủ màu hoàng kim, phục vụ đời sống văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của người dân.

Thành quả mà những người thợ Sơn Đồng thu được sau bao ngày đêm miệt mài bên xưởng gỗ là tiếng thơm không chỉ vang danh khắp mọi miền tổ quốc, mà còn vang xa tới nhiều quốc gia trên thế giới, nhắc đến tượng Phật là người ta nghĩ ngay đến Sơn Đồng.

LÀNG TRỐNG ĐỌI TAM

Khi nhắc đến nghề làm trống, chúng ta đều nhắc đến một làng nghề trống truyền thống Đọi Tam - Duy Tiên - Hà Nam.

Làng trống Đọi Tam đã quá nổi tiếng bởi lịch sử 1000 năm làm trống với bao thợ cả nổi tiếng khắp vùng. Nghề làm trống ở Đọi Tam là nghề cha truyền con nối, thế hệ này tiếp nối thế hệ kia để gìn giữ và phát triển nghề làm trống, ở đây người ta làm đủ làm đủ các loại trống, mỗi năm làm ra đến hàng nghìn chiếc trống các loại. Trống Đọi Tam nổi tiếng nhờ độ bền, đẹp, tròn,... đó là nhờ bí quyết riêng của làng nghề cùng tâm huyết của người làm trống.

Làng trống Đọi Tam đã được công nhận là làng nghề truyền thống tiêu biểu của toàn quốc, sản phẩm trống Đọi Tam đã xuất bán qua các nước châu Âu, điều này chứng tỏ giá trị của các sản phẩm trống Đọi Tam.

LÀNG GỐM THỔ HÀ (BẮC GIANG)

Nghề gốm ở Thổ Hà phát triển rực rỡ từ thế kỉ 14. Đây là một trong ba trung tâm gốm sứ cổ xưa nhất của người Việt, bên cạnh Phù Lãng (Quế Võ, Bắc Ninh) và Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội). Thổ Hà mang những nét đặc sắc riêng hiếm có: độ sành cao, không thấm nước, tiếng kêu như chuông, màu men nâu đỏ mịn màng, ấm áp và gần gũi. Gốm có độ bền vĩnh cửu dù được chôn trong đất, ngâm trong nước. Làng chỉ làm đồ gốm gia dụng, những chum vại, tiểu sành, chĩnh chõ nổi tiếng một thời. Những mảnh gốm xưa còn sót lại trên các bức tường vẫn nguyên hình vẹn trạng, hồn gốm như còn đọng mãi.

LÀNG NÓN TÂY HỒ - PHÚ VANG (TT HUẾ)

Nón lá Tây Hồ nổi tiếng bởi độ mỏng, thanh, màu sắc nền nã và đường kim, mũi chỉ đều, đẹp nên người tiêu dùng rất yêu chuộng. Nón lá là vật trang sức làm duyên thêm nét đẹp của những thiếu nữ và là vật che nắng hữu hiệu của nhiều người. Người dân quê đi chợ, đi làm ruộng không thể thiếu chiếc nón lá đội đầu. Nón lá đã gắn bó với cuộc sống của người nông dân Tây Hồ một nắng hai sương trên đồng ruộng một cách tự nhiên và bền bỉ dù cuộc sống đã có nhiều đổi thay.

Không chỉ nổi tiếng với nón lá bài thơ, dân làng Tây Hồ còn rất khéo léo khi tạo ra những chiếc nón lá kè hai lớp bền, đẹp, đội mát.

LÀNG TRANH SƠN MÀI TƯƠNG BÌNH HIỆP (BÌNH DƯƠNG)

Nổi tiếng nhất ở làng tranh sơn mài Bình Dương là làng tranh Tương Bình Hiệp, nằm cách thành phố Thủ Dầu Một 7km về phía bắc. Đến đây, du khách sẽ được chứng kiến từng công đoạn của nghề truyền thống sơn mài chỉ có ở Việt Nam. Với hàng trăm hộ làm tranh sơn mài, có hộ chỉ làm một hai công đoạn của tấm tranh rồi giao lại cho các hộ khác làm những công đoạn tiếp theo.

Có thể nói ở Tương Bình Hiệp, nghề làm tranh sơn mài đã được công nghiệp hóa với những dây chuyền sản xuất rạch ròi nhưng hoàn toàn mang tính gia đình, tinh xảo nhẹ nhàng mang đậm phong cách Á Đông. Những sản phẩm tranh sơn mài Bình Dương được người yêu tranh Việt Nam và thế giới ưa chuộng mua về treo trong nhà một cách trang trọng.

LÀNG ĐÁ MỸ NGHỆ NON NƯỚC

Làng đá mỹ nghệ Non Nước đã rất nổi tiếng cả trong và ngoài nước về các sản phẩm đồ mỹ nghệ bằng đá cẩm thạch. 

Làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước thuộc phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng. Mỗi khi dừng chân ở Ngũ Hành Sơn thì ai ai cũng ghé thăm làng nghề và chọn mua những sản phẩm về làm quà tặng. Về lịch sử làng được hình thành vào thế kỷ 18 do nghệ nhân người Thanh Hóa tên Huỳnh Bá Quát khai phá.

Nguyên liệu để làm ra các sản phẩm mỹ nghệ là đá cẩm thạch trước đây được khai thác ở núi Ngũ Hành Sơn. Đá núi Ngũ Hành Sơn nhiều vân ngũ sắc, vẻ đẹp cao sang, là mặt hàng được ưa chuộng trong xây dựng và kiến trúc. Từ đất đá vô cảm, người nghệ nhân làng đá mỹ nghệ đã thổi vào đó tâm hồn của con người để tạo ra những sản phẩm tinh xảo.

Tham quan làng đá, bạn sẽ được chiêm ngưỡng các tác phẩm nghệ thuật được chế tác từ đá, mỗi tác phẩm đều thể hiện nét tài hoa, tinh tế của các nghệ nhân cùng với đó thấy sự đa dạng của các loại sản phẩm, từ những pho tượng phật, tượng người, tượng các danh nhân Việt Nam,... Tất cả đều được chạm trổ hoa văn rất tỉ mỉ và rất tinh xảo. Vì vậy đây là một điểm đến hứa hẹn nhiều điều thú vị cho khách du lịch.

LÀNG THÚNG CHAI PHÚ YÊN

Làng nghề thúng chai ra đời đã lâu, chính xác từ bao giờ thì không ai nhớ người ta chỉ biết đây là nghề trở thành nguồn sống của dân làng từ thuở nào.

Những năm trước đây làng nghề còn xập xệ nhưng đến nay làng nghề đã phát triển và vươn ra cả thế giới. Trong xu thế hội nhập, không ít làng nghề truyền thống không chỉ đứng vững mà còn phát triển mạnh. Gần đây mọi người phấn khởi khi thúng chai bất ngờ xuất ngoại sang các nước như Thái Lan, Thụy Sỹ và các nước khác.

Thúng chai của Phú Yên có điểm đặc biệt là chỉ sử dụng nguyên liệu của địa phương. Theo người dân làng nghề, cây tre trồng trên đất Phú Yên có đặc điểm chịu nước tốt, dẻo dai và có nguồn dầu rái rất chất lượng khi trét thúng nên thúng giữ được độ bền. Được sự quan tâm của chính quyền cũng như sự nỗ lực của người dân, làng nghề ngày nay càng phát triển.

LÀNG CÓI KIM SƠN

Làng cói Kim Sơn có lịch sử 100 năm đã trở thành làng nghề nổi tiếng trong và ngoài nước.

Qua bao nhiêu thăng trầm, cói Kim Sơn ngày càng khẳng định vị thế của mình. Với sản phẩm đa dạng, bắt mắt các sản phẩm của làng cói Kim Sơn càng được nhiều người ưa chuộng. Hiện nay, chiếu cói Kim Sơn đã có mặt ở hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Ở huyện Kim Sơn hiện nay 100% xã đều tham gia làm cói vì vậy mà đã giải quyết việc làm cho hầu hết dân cư trong huyện. Hiện nay, làng cói Kim Sơn là địa điểm thu hút khách du lịch mới của Ninh Bình.

LÀNG NGHỀ KHẢM TRAI CHUÔN NGỌ

Làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ nằm ở Hà Tây, nay là Chương Mỹ, Hà Nội, đây là làng nghề truyền thống có từ thời nhà Lý. Trải qua gần nghìn năm nay, đời này qua đời khác, nghề khảm trai Chuôn Ngọ vẫn được lưu giữ và phát triển. Các sản phẩm của làng nghề rất tinh xảo và đa dạng, mang lại giá trị nghệ thuật cao.

Nét nổi bật của tranh khảm trai Chuôn Ngọ là những mảnh trai không vỡ, luôn phẳng, đục gắn xuống gỗ rất khít. Chi tiết trang trí trên khảm trai rất sinh động, đặc sắc. Người nghệ nhân bằng đôi tay khéo léo đã làm nên những sản phẩm tinh túy làm nên thương hiệu của làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ. Những mảnh trai vô tri, vô giác, đã trở thành sản phẩm, có giá trị văn hóa, nghệ thuật cao.

Nghề khảm trai được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác bằng cách cầm tay chỉ việc. Các nghệ nhân bằng lòng yêu nghề, quý trọng những tinh túy của cha ông để lại đã truyền thụ cho lớp lớp thế hệ sau gìn giữ và phát triển.

LÀNG DỆT THỔ CẨM CHÂU GIANG (AN GIANG)

Đây là làng nghề mang nét đẹp và chiều sâu văn hoá giàu bản sắc của thổ cẩm dân tộc Chăm. Thổ cẩm Châu Giang không những mang nét đẹp truyền thống của thổ cẩm mà còn mang nét đặc sắc của văn hoá Chăm với các đường nét lạ độc đáo với nhiều loại sản phẩm thổ cẩm đa dạng như: xàrông, khăn choàng, nón, áo khoác…

Các làng nghề truyền thống là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa, nghệ thuật của ông cha ta chính vì vậy cần lưu giữ và phát triển. Nhiều làng nghề đang phát triển và vươn ra thế giới nhưng cũng có những làng nghề đang dần mai một. Cần có những biện pháp để hỗ trợ làng nghề có thêm cơ hội phát triển.

Mr Tấn Phát